Đêm Hoang Tưởng

 Truyện ngắn  của Lê Hoài Lương

(đăng trên Văn Nghệ số 50 / 2012 của HNVVN )

        (bóng ma  ảnh trên mạng )

1.

Tôi lơ mơ thức trong tiếng chổi loẹt quẹt. Chắc là Tâm đang quét lá rụng ngoài vườn. Khu vườn ở phố rộng đến năm trăm mét vuông, rợp bóng cây, thiết kế hồ cá non bộ, lối đi, cây xanh, hoa lá, vốn là không gian đẹp một quán cà phê. Cái quán công sức và tiền bạc vợ chồng tôi đã chết tức tưởi vì mùi nước thải một công ty chế biến thủy hải sản xuất khẩu, công ty năm nào cũng bị cả chồng đơn kiện của dân quanh vùng vì mùi thối, vì nước thải xả trực tiếp ra dòng suối chính của núi Cấn, dòng suối chảy quanh nhà tôi trước khi đổ vào hồ nuôi tôm rộng ngót trăm héc- ta.

Gần hai mươi năm tồn tại của công ty này là ngần ấy năm bị kiện. Dân kiện. Công ty nuôi trồng thủy hải sản kiện. Rồi đâu vẫn hoàn đấy. Dân kiện vì mùi thối, vì nước giếng mạch ngầm xưa vốn trong veo gần núi, giờ xách lên đổ vào chậu deo dẻo sùi bọt. Chưa thấy ai chết vì thối hay nước sùi bọt nhưng cá tôm của hồ nuôi tôm chết hàng loạt những đêm gió nam xốc và nước thải xả đậm. Mỗi đợt xả thải, ngày sau xác cá nổi trắng như giấy xé. Các loại tôm thì chết chìm, rồi cùng phối hợp tỏa mùi thối cả cây số đường quốc lộ dọc bờ hồ. Đoạn đường quốc lộ đi qua thành phố này mấy ngày lễ đều treo cờ đuôi nheo trên các trụ điện bay lật phật. Người và ô tô đi qua không biết vì sao thỉnh thoảng đoạn đường này thối inh. Cũng không mấy ai lưu tâm. Thì nồng nàn như qua vùng làm nước mắm hay làm bột mì. Đi qua là xong, nó có thối suốt ngày vào nhà mình đâu? Là nói người có trách nhiệm về quản lý xã hội chứ ở thành phố tôi ngụ cư không có người làm công việc quản lý, chăm sóc môi trường sống. Chữ môi trường chắc do học ở đâu đó mà nói chứ thành phố này, môi trường là mặt hàng xa xỉ: đâu thấy ai chết vì môi trường?

Những người qua đường, dù có trách nhiệm dù không về cái mùi thối ngập tràn không gian cả cây số đường, cũng chỉ là người qua đường. Còn tôi và mấy chục gia đình quanh công ty chế biến hải sản xuất khẩu này thì lãnh đủ. Công bằng mà nói, cái mùi thối cũng góp phần gợi ý cho tôi làm nghề thầu ma bây giờ, cái nghề hình như đang nuôi cả nhà tôi bốn người, vợ chồng và hai con theo quy định, sau khi cái quán của vợ tôi bị mùi nước thải cuốn phăng.

Hôm đó tôi mơ thấy mình làm việc bốc xếp, cải táng. Những xác người đang phân hủy. Dù táng trong quan tài ván ghép đơn giản, quan tài vài triệu, vài chục hay vài trăm triệu, xác chết cũng phân hủy giống nhau về quá trình phân hủy, nhất là giống nhau về cái mùi. Cái mùi lần đầu tôi tiếp nhận đặc quánh đến ngạt thở… Tôi vùng vẫy. Mới hay đang nằm mơ. Không có cái xác đang phân hủy nào cả.

Nhưng cái mùi thì vẫn còn nguyên, đậm đặc đến mụ mị tri giác dù tôi đã ngồi dậy, thấy mình đã thức giấc, thấy bên cạnh, vợ tôi nằm quay lưng ngủ. Vợ tôi vốn nhạy mùi lúc thức, có thể trong lơ mơ ngủ cô nghĩ mùi thối là từ tôi bốc ra nên đã quay đi theo phản xạ tự nhiên. Cái mùi nước thải thối như xác chết đó, sau này gợi cho tôi nghề thầu ma.

Tới giờ, công ty và mùi thối của nó vẫn thản nhiên tồn tại. Chồng đơn kiện cao quá tầm người, căn bản đã hoàn tất công việc vì quá chán nản, và xếp đâu đó. Không ai kiện nữa, dân quanh vùng hay công ty bạn. Sự mỏi mệt khiến mọi thứ dần thành đường mòn, thành chấp nhận. Mọi người rồi hiểu rằng cái công ty xuất nhập khẩu trực thuộc cơ quan quyền lực cao nhất tỉnh kia, cũng là quyền lực. Cả mùi thối.

Vợ tôi biết rõ điều này. Cô đã từng bất lực gợi ý rồi đứng nhìn khách vì quá tiếc thương không gian quán mà cố đến thêm nhiều lần, cố bưng ly cà phê chạy lòng vòng trốn cái mùi, cái mùi lẩn khuất đâu đó sau hương hoa cau, hương ngâu, nguyệt quế… rồi hiên ngang xộc vào ly Trung Nguyên. Đã có người nôn ọe. Và cái quán đẹp chết đứng.

Vợ tôi biết tất cả. Và Tâm cam chịu. Như mỗi sáng sáng cô làm việc loẹt quẹt quét lá đầy can trường. Tự trọng và cam chịu.

2.

Sự cố nổ giàn khoan BP làm tràn dầu nghiêm trọng ở vịnh Mexico, Lousiana ai cũng biết. Ai cũng nín thở theo dõi việc các chuyên gia thế giới nghĩ cách khắc phục, bịt lỗ rò. Như nín thở dõi theo số phận mấy chục thợ mỏ sập hầm ở Chile cuối cùng rồi ra khỏi chốn âm ti địa ngục thế nào, bị chôn sống rồi vẫn ngoan cường sống thế nào trong tột cùng tuyệt vọng. Những chuyện đó và mới đây, động đất, sóng thần ở Nhật Bản, sự cố nhà máy điện nguyên tử Fukushima I, ai cũng biết. Tất cả được các phương tiện truyền thông cập nhật hàng ngày. Riêng chuyện ông nhà thơ ở thành phố tôi ngụ cư, Minh Triết, hiến kế bịt lỗ thủng giúp BP vượt qua kiếp nạn lớn nhất từ trước đến nay của khai thác dầu khí thì ít người biết.

Ông nghĩ cách như nhét nút chai bằng cao su cứng, nhét từ từ bằng con quay, làm thủ công, không áp nạp, dễ tức nổ. Là xong. Một bản vẽ chi tiết với cả trăm tờ A4, mô tả cụ thể từng con ốc vít. Rồi thuê người dịch thuật, chú giải công phu cho bọn Tây nó đọc được. Và gửi đến tập đoàn dầu khí đình đám về quy mô, hẳn đang có trong tay khả năng huy động những chuyên gia giỏi nhất thế giới để khắc phục các sự cố. Minh Triết nhận được một hồi âm của tập đoàn này, là đã nhận được, cám ơn, đang nghiên cứu và sẽ thông báo nếu sử dụng. Ông nhà thơ quê tôi nói với báo giới rằng ông bị cướp công phát minh cách bịt lỗ tràn dầu, khi sự cố kết thúc mà không thấy tín hiệu gì của BP. “Nhưng thôi. Mình giúp cho nhân loại, chứ không cần trả công. Như việc thiện để tích đức”, ông nói.

Ông được sự chia sẻ lớn từ nhà thơ bạn ông, thi sĩ Quang Thi, người vừa cho in cuốn truyện thơ lục bát dài hơn Truyện Kiều của Nguyễn Du một trăm hai mươi câu, và nghe ông nói “được  văn giới tôn vinh là Nguyễn Du thứ hai của Việt Nam!”. Chuyện ông bịt lỗ tràn dầu chỉ nghe ông kể nhưng chuyện Nguyễn Du thứ hai có thấy ai đó viết nội dung vậy bằng chữ quốc ngữ ai cũng đọc được. Cũng khó biết ai đã viết mấy dòng đáng mừng trên, vì thời thông tin mạng rầm rộ này, người ta thường giấu tên thật sau các danh xưng ảo. Vậy thôi, thời buổi thật chưa chắc đã thật, ảo chưa hẳn đã ảo. Nhưng không thể mất niềm tin…

Sau này, ở Đại hội nghề thầu ma, một nữ ký giả có nói rằng cô cũng nghe danh hai ông nhà thơ thành phố tôi. Trên mạng. Khi cô gõ vô mục tìm kiếm chữ “Nhà Thơ”.

Cũng như cô bảo có thông tin từ Interpol là ở thành phố của tôi sản sinh ra bọn người chuyên rải đinh trên đường. Cơ quan này phải loay hoay tìm hiểu một thời gian mới biết vì sao người ta lại làm cái việc trái khoáy là rải đinh trên đường. Cô ký giả bảo mọi người ở thành phố tôi thích dùng chữ “đinh tặc” để gọi tên bọn này. Và chữ “tặc” được vận dụng nhiều nữa bên cạnh chữ “quốc tặc” đã bề bộn can dự vào lịch sử dân tộc. Càng vận dụng càng phong phú. Nó có đóng góp cho tiếng Việt. Cũng như, các ngành khoa học nhanh chóng được bổ sung ngành “rùa học” nhân việc một cụ rùa khó ở, cắn ống nước và lở cổ trong hồ thiêng. Cũng như, đây là thời kỳ nở rộ các từ ngữ mới cho những khái niệm cũ và những từ ngữ cũ đã mang nghĩa mới. Ví dụ, sự thối rữa có nghĩa là thích nghi. Ma cũng có nghĩa tương đồng là người trong những trường hợp hiểu tương đồng có ích. Thời kỳ đẻ chữ đẻ nghĩa này luôn được vận dụng biến hóa, thậm chí người ta thành lập hẳn một ban chỉ làm việc đẻ chữ để gọi tên các ý thích khác, hy vọng tạo một thói quen khác vì một lợi ích khác. Ví dụ con cừu đi trên đường khác con người thế nào? Tức là khái niệm “đi” có khác gì không. Cuộc sống luôn sinh động những ví dụ cho sự tiếp nối mà người suốt đời chúi mũi vào sách vở sẽ nhanh chóng ngơ ngác.

Nhưng sau này tôi cũng được hưởng lợi từ bọn “đinh tặc”. Sự lớn mạnh táo tợn của bọn này khiến khắp mọi nẻo đường có sẵn, gần như không còn an toàn. Đã có những hiệp sĩ đường phố. Đã có những sáng kiến thu nhặt đinh. Nhưng hầu như các cố gắng là bất khả.

Không thể đi trên đường có sẵn!

Và ông Trưởng hội thầu ma khôn ngoan chọn địa điểm tổ chức Đại hội Hội nghề thầu ma ở một thành phố đi lại chủ yếu bằng ghe thuyền trên sông nước.

Ở thành phố này, đại hội này, tôi đã gặp nàng, tình yêu của tôi.

3.

Báo chí đưa tin thành phố tôi ở, những thành phố tôi đã đến, những vùng đất bị lãng quên trên xứ sở này có đến bốn mươi phần trăm cư dân bị các chứng tâm thần, một tỉ lệ cao nhất thế giới.

Có thể. Thông tin trên báo không hoàn toàn chính xác vì trong thực tế, theo quan sát của tôi, tỉ lệ này còn cao hơn nhiều. Ví dụ những người đến dự đại hội, những hành xử những phát biểu của họ. Cả cái cách bầu cử ban lãnh đạo những nhiệm kỳ qua. Và quyền lực tối thượng gần như bất khả luận của Ma trưởng.

Những người đến dự đại hội năm sau cao hơn năm trước, càng lúc càng đông. Một biểu hiện rõ rệt của sự phát triển. Năm nay, số đại biểu về dự có hai nhà thơ Minh Triết và Quang Thi của thành phố tôi. Những lần trước chắc đã có tên họ trong danh sách nhưng họ không tham dự, bởi vì, văn chương cũng có khi kiên quyết nằm ngoài khái niệm phát triển.

Cũng như tôi, những đại biểu là người, không phải ma. Nhưng một bộ phận cơ thể họ đang bị thối rữa, người thối rữa ý nghĩ, lý trí, người đang hoại tử lòng tự trọng, lòng tốt… Bọn người này đến đây để kiếm cơ hội kiếm sống, để nhìn thấy sự thối rữa của kẻ khác mà yên tâm. Như, dù rất sợ, con người luôn tò mò muốn nhìn xác chết đồng loại. Thực ra, như đã nói, thời đẻ chữ đẻ nghĩa này, nhìn thấy chung quanh thối rữa, ai cũng thối rữa, con người tin rằng đó là điều hiển nhiên, là sự bình thường. Như người ở hành tinh nào đó có một mắt chẳng hạn thấy hai mắt của người địa cầu là khác thường.

Tôi làm nghề thầu như kiểu người ta lập ngân hàng các bộ phận cơ thể người, ngân hàng lương tâm, ngân hàng tình yêu, ngân hàng chức sắc… Tôi không nhiều vốn nên không làm thành ngân hàng, chỉ như một chủ thầu. Việc của tôi rất đơn giản: phân loại ma để cung cấp cho thị trường. Những thầu ma khác cũng vậy, họ có trong tay các danh sách, danh mục đủ mặt hàng. Không rõ hai nhà thơ của thành phố tôi là chủ thầu, chủ ngân hàng hay hàng hóa. Nếu là hàng hóa bây giờ họ hẳn rất có giá: có rủng rẻng đồng tiền, người ta thích làm sang, mà món văn chương cũng thuộc diện bất khả nghị. Văn chương đứng ngang hàng với vợ trong câu nói từ xưa, văn mình vợ người.

Nghề của chúng tôi càng lúc càng phát triển vì những giá trị một thời giờ đã thành lạc hậu. Không ai muốn sở hữu quanh mình sự trung thực, lòng tốt, lòng tự trọng… Cái mùi thối của nước thải công ty đầy quyền lực kia gợi cho tôi ý tưởng kinh doanh này, nhưng khi tôi lập nghiệp và tham gia nghiệp đoàn, khắp nơi cũng đã nở rộ nghề thầu ma.

4.

Tôi ra khỏi phòng họp đi về phía bờ sông. Ngày mai mới bỏ phiếu chính thức bầu ban lãnh đạo Hội thầu ma. Mọi thứ có vẻ đã được sắp xếp sẵn. Ma trưởng đầy uy quyền đã có phát biểu định hướng, rồi đâu sẽ vào đấy. Ma trưởng đầy quyền uy là sản phẩm đặc sắc của một thời. Sự thành công của ông có màu sắc bí ẩn, tỉ như mới đầu sự nghiệp ông vu tội cho một người khởi nghiệp khác rồi bí mật sát hại để cạnh tranh quyền lực. Ai cũng biết vậy mà vẫn cứ thuần phục ông. Ông không cần học hành vậy mà ra lệnh cho người có học nghe theo răm rắp. Về mặt thối rữa, uy tín ông càng lớn và liên tục được bầu làm Ma trưởng… Cuộc thảo luận tổ chiều nay là một biểu hiện tài chỉ huy, dự lường của ông  nhằm mổ xẻ, khơi thông mọi nghi ngờ phân vân, hoặc chưa tập trung từ mọi thành viên.

Tôi thực sự mệt mỏi với những lặp lại tẻ nhạt của các ý kiến. Ở đó, sự hèn nhát, vụ lợi, sợ mếch lòng thường nấp sau bình phong “phát biểu có trách nhiệm”. Trách nhiệm được hiểu khác với lẽ thường, là gắn với việc họ đang làm, vị trí họ đang có, những đăc quyền đặc lợi họ đang hưởng chứ không phải trách nhiệm với cuộc sống, với mọi người.

 Trước đó đã có mấy cuộc họp riêng những con ma có số. Bọn này nhất nhất tuân thủ mệnh lệnh cấp trên và làm nòng cốt cho các cuộc bầu cử thành công rực rỡ lâu nay.

Tôi đi. Về phía bờ sông. Một bờ sông của thành phố chằng chịt sông rạch. Những sông rạch chưa bao giờ yên tĩnh, luôn ngược xuôi xà lan, tàu thuyền. Tiếng máy cành cạch khi gần khi xa. Tiếng sóng vỗ bờ ì oạp khi tỏ khi mờ. Và miên man cuộc viễn du lục bình khi xuôi khi ngược theo con nước lớn, ròng. Sông, mơn man gió với nồng nàn đầy vơi rong rêu và cửa sóng.

Sông làm tôi hồi sinh. Mấy đua chen nghề ma trước sông bỗng nhiên tan biến đâu mất. Nàng đã lại cùng tôi bên lan can bờ sông như hiển nhiên, như tình cờ.

… Chúng tôi cứ đi dọc bờ sông trên những tấm đá lát cho người đi bộ. Những chiều mưa đầu mùa không gian mát trong. Những vòm lá ướt và các thảm cỏ loang loáng đèn. Và sông.

Nàng tự tin đi cùng tôi qua mấy vòm lá ướt, những ánh đèn, và sông thức. Nàng là sông. Là đêm.

Mỗi lần nàng bước lên diễn đàn là như một vùng sáng cuốn hút mọi người. Những nhàm chán, tẻ nhạt, công thức của mấy cuộc hội họp thông thường không còn nữa. Không hẳn từ những sắc sảo của vấn đề nàng đề cập, không hẳn những duyên dáng, hóm hỉnh nàng bất ngờ tạo ra ở cách trình bày. Mà là sự chân thực đến ngỡ ngàng, sự mẫn tiệp, trong sáng đến lung linh.

Những người đàn ông hoan hỉ chào đón nàng. Những người đàn bà thân thiện và hãnh diện về nàng.

Nàng đang bên cạnh tôi đây, dịu dàng nhân hậu những lo toan đầy nữ tính và cũng mạnh mẽ, bản lĩnh những quyết liệt trước điều tráo trở, dối lừa.

Có ánh sáng và hương thơm của mùa màng, có sự uyển chuyển và khoan hòa trên mỗi cử chỉ, mỗi bước đi của nàng.

Nàng nói về cuộc sống, về ước mơ, về những bạn bè, người thân như điều giản dị nhất của cuộc sống mỗi người.

Chúng tôi gặp nhau trong mỗi chuyện vãn và thật lạ lùng, trên con đường đá lát dành cho người đi bộ không bị rải đinh, chia sẻ của người này dường như đã nằm trong sự cộng thông của người kia. Chúng tôi gần nhau, tin tưởng và thiết thân. Bàn tay nàng mềm mại và nồng ấm.

Nàng ngồi nghỉ trên một vạt cỏ mềm. Tôi nằm bên cạnh ngắm nàng ngồi trong nền đêm bên dòng sông miên man thở. Nàng là đêm. Là sông. Là khoảng trời yên bình ngàn vạn năm xa chưa bao giờ bị giết chết hoàn toàn.

Tôi thấy mình được xức dầu thánh ở những vết thương, những thối rữa. Và được giải tội.

5.

Bọn ma có số lặng người nhìn nhau đầy lo sợ khi ban kiểm phiếu công bố kết quả bầu cử. Uổng công Ma trưởng dàn dựng: người trúng cử là một gương mặt khác. Ma trưởng lắp bắp ra lệnh cho ban kiểm phiếu kiểm lại, tránh sai sót? Vẫn không khác. Lần đầu tiên kết quả bầu cử nằm ngoài sắp xếp. Thật thối rữa cuộc bầu cử này vì mới cuối chiều qua, lúc bầu thử, mọi cơ cấu theo định hướng của Ma trưởng đều đạt phiếu cao. Ma trưởng đã không lường nổi kết cục này nên không dặn riêng bọn kiểm phiếu, cái chiêu không cao tay nhưng hiệu quả. Giờ thì không thể thay đổi được… Quần ma đã thẳng tay tát vào cái mặt bì bì của Ma trưởng. Cái mặt nhanh chóng đổi màu tái, tím, và cuối cùng kèm theo cái phẩy tay giận dữ, Ma trưởng ra khỏi phòng. Uy tín của ông đang bị chơi khăm. Tiền bạc thằng ma kế vị mua chức thành tiền ma. Lần đầu tiên quyền lực ma lung lay. Bọn thối rữa đã biết bỏ phiếu theo cái cách của chúng- một sự nổi loạn lặng lẽ. Đã có dấu hiệu phục hồi từ những cơ thể xộc xệch này chăng? Nếu bọn này lành lặn trở lại thì thật nguy hại!

Bọn ma tản ra bàn tán sôi nổi từng nhóm. Hai nhà thơ thành phố tôi có vẻ mâu thuẫn gay gắt về phương pháp luận. Một ông lý giải sự bất như ý cuộc bầu là sự lựa chọn của số đông chứ không phải ý muốn của ai, một người bảo khái niệm bầu cử không tương đồng với khái niệm định hướng. Ông luận chữ, ông giải thích việc. Hai ông cãi bất phân thắng bại vì đây là bối cảnh Đại hội thầu ma.

Nhưng gì thì cuộc bầu đã có kết quả. Kết quả bầu cử này có chút thách thức. Thực ra quần ma cũng biết chệch hướng hôm nay như một tiết mục giải trí cho đỡ tẻ chứ mọi thứ sẽ không có thay đổi gì nhiều. Có thể sắp tới là sự đáp trả khó lường của Ma trưởng. Việc gì ông cũng có thể làm vì từ hồi còn con nít, ông đã dám ném lựu đạn vào đám đông học sinh lửa trại, định giết gã tỉnh trưởng. Việc gì ông này cũng có thể làm vì ông tin rằng mọi cắt đặt, sinh sát, phân phối, ban phát từ lâu là việc của mình, từ lâu mình là độc tôn, là quyền lực.

Sẽ giải tán đám thối rữa đang nổi loạn hoặc chí ít đang bộc lộ sự ngấm ngầm bất phục? Giải tán để lập ra một đám đông mới dễ dạy bảo hơn? Việc gì cũng có thể xảy ra khi kết quả hôm nay còn cần thao tác cuối cùng, là có chữ ký chuẩn y của ông.

***

Ngoài vườn vợ tôi cũng đã xong những nhát chổi loẹt quẹt. Chắc là đêm đã qua. Tôi tin là đêm đã qua khi tiếng chổi khô khốc xao xác cả vô biên của vợ tôi đã kết thúc. Tiếng chổi quét can trường, tự trọng và cam chịu.

Đêm qua nghĩa là tôi lại rơi vào tình trạng thất nghiệp. Nghề thầu ma và nghiệp đoàn lớn này sắp tới chẳng rõ có còn tồn tại.

Nhưng tôi biết tôi rồi còn tìm về thành phố những dòng sông không bị rải đinh để gặp nàng.

Và, để gặp tôi…

LHL

( nguồn : do tác giả cung cấp )